قدس آنلاین- مایک پمپئو گزینه پیشنهادی ترامپ برای تصدی وزارت خارجه آمریکا با وجود مخالفت مجلس نمایندگان و رأی منفی آنها از سنا رأی اعتماد گرفت و جایگاه وزیر خارجه آمریکا را بدست آورد.
پمپئو که پیش از این ریاست سازمان اطلاعات آمریکا «سیا» را بر عهده داشت، یکی از چهره‌های تندرو و ضد ایرانی است که اصلاحات تیم ترامپ را پیش از ۱۲ ماه می(۲۲ اردیبهشت ماه)، موعدی که رئیس جمهور آمریکا برای تغییر برجام یا خروج از آن، تکمیل می‌کند. او بلافاصله پس از ادای سوگند، رایزنی‌های خود را حول موضوعات اولویت دار آمریکا از جمله برنامه هسته‌ای ایران و برجام آغاز کرد.
روزنامه «بوستون‌گلوب» انتصاب «پامپئو» و همچنین «بولتون» را به سمت مشاور امنیت ملی ترامپ به عنوان بازگشت به دوران «دیک چنی»، معاون اسبق رئیس‌جمهور آمریکا و معمار اصلی حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ تعبیر کرده و نوشت: این دو نفر همانند «دیک‌چنی» عادت دارند تهدیدها را بزرگنمایی کرده و دیپلماسی را کم اهمیت نشان دهند، ضمن آنکه تصور می‌کنند با نمایش قدرت آمریکا می‌توانند دنیا را به شکل مطلوب خودشان در بیاورند.
وزیر خارجه جدید آمریکا روز جمعه به بروکسل رفت تا در نشست وزرای خارجه پیمان آتلانتیک شمالی «ناتو» حول موضوعاتی چون تنش با روسیه، فشار بر اعضای ناتو برای افزایش بودجه این سازمان، تحولات اوکراین و گرجستان، بحران سوریه و چشم‌انداز تحولات این کشور و همچنین مسئله توافق هسته‌ای ایران، با همتایان اروپایی خود دیدار کند.
پمپئو همچنین در ادامه دیدارهای خود فردا به عربستان سعودی و سپس اسرائیل و اردن سفر خواهد کرد تا هماهنگی‌های جدید را حول موضوعات منطقه‌ای از جمله بحران سوریه و مقابله با ایران در منطقه انجام دهد.
دیدار پمپئو با وزرای خارجه کشورهای عضو ناتو پس از آن صورت می‌گیرد که امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه در دیدار با ترامپ در واشنگتن از توافق با او برسر آغاز دور جدیدی از مذاکرات با ایران به منظور دستیابی به توافقی فراتر و جامع‌تر از برجام حول برنامه موشکی و سیاست‌های منطقه‌ای ایران سخن گفته بود.
این موضوع البته با واکنش تهران روبرو شد و حسن روحانی در پاسخ به اظهارات ماکرون از اروپایی‌ها خواست اگر با ترامپ به توافقی می‌رسند از خودشان هزینه کنند و از کیسه ایران چیزی نبخشند. در واقع رئیس جمهور ایران تأکید کرد که نه فقط جمله‌ای به برجام اضافه یا کم نخواهد شد بلکه توافق کشورهای اروپایی با ترامپ برای مذاکرات جدید با ایران، از سوی تهران قابل قبول نیست و پذیرفته نمی‌شود.
با این حال رئیس جمهور فرانسه گفته است که ترامپ به دلایل مسائل داخلی در آمریکا از توافق برجام خارج خواهد شد. او همچنین گفته است با حسن روحانی رئیس جمهوری ایران تماس خواهد گرفت تا در مورد دور جدید مذاکرات دیپلماتیک با او گفت‌وگو کند.
مواضع و اظهارات جدید رئیس جمهور فرانسه درباره تمایل کشورهای اروپایی به مذاکرات جدید و توافق‌های جامع‌تر با ایران البته هنوز مبهم است و به نظر نمی‌رسد تصمیم ترامپ را در مورد برجام در ۲۲ اردیبهشت ماه تغییر دهد، اما همزمان طرح تروئیکای اروپایی عضو برجام یعنی آلمان، فرانسه و انگلیس را در مورد ارائه طرح جدید تحریم‌های موشکی ایران به پارلمان اروپا نیز در هاله‌ای از ابهام فرو می‌برد.
هماهنگی‌های دقیقه ۹۰ دو سوی آتلانتیک
دیدار پمپئو با وزرای خارجه کشورهای عضو ناتو که به گفته خودش با دستور ترامپ انجام شده نشان می‌دهد کاخ سفید رایزنی‌های خود را با اروپایی‌ها درباره برجام به شکلی فشرده افزایش داده است تا واکنش آنها را متناسب با برنامه خود حتی‌المقدور تنظیم و هماهنگ کند.
ترامپ پیش از این ایران را تهدید کرده بود اگر از برجام خارج شود با تبعات سنگینی روبرو خواهد شد. نگاه به اظهارات نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل و تأکید او بر اینکه اروپا اجرای برجام را ادامه خواهد داد و قرار نیست ایران از این توافق خارج شود، بیانگر آنست که آمریکا تمایل دارد در هر شرایطی اروپایی‌ها تهران را به ماندن در این توافق ترغیب کنند.
حسینعلی حاجی دلیگانی با اشاره به موضع‌گیری حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران در برابر توافقات یکجانبه و مبهم اروپایی‌ها با ترامپ و تقدیر از آن به قدس آنلاین گفت: امیدواریم آقای روحانی تا آخر بر همین موضع محکم باقی بماند، زیرا حالا دولت ایشان هم به این نتیجه رسیده است که اروپایی‌ها در نهایت ایران را به آمریکا ترجیح نخواهند داد.
وی با تأکید بر اینکه مذاکرات و چانه‌زنی‌های تروئیکای اروپایی و دیگر کشورهای این اتحادیه با واشنگتن یک سناریوی از پیش نوشته شده برای تحمیل شرایط و مذاکرات جدید به ایران پس از برجام است که منتقدان برجام، بیش از۲ سال پیش آن را پیش‌بینی کرده و به دولت تذکر می‌دادند که برجام‌های دیگری در دستور کار آمریکاست، افزود: برجام اول در حالی مصوب و تنها بخشی از آن اجرا شد که مسئولین دولت یازدهم و برخی از افراد دیگر همسو با دولت رویکرد اعتماد به آمریکا داشتند و توافقی پر از ایراد شکل گرفت. حتی متن برجام به درستی ترجمه نشد و برخی واژگان در آن به کار برده شد که قابل تفسیر و دو پهلو بود و وزارت امور خارجه پای آنرا امضا کرد. حالا همان دیدگاه سیاسی که طرفدار برجام بودند یکی پس از دیگری اعتراف می‌کنند از این توافق پوسته‌ای بیش باقی نمانده است.
مذاکره‌ای در کار نخواهد بود
نماینده مردم شاهین شهر با اشاره اینکه وقتی آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها به اجرای توافق اول خود متعهد نیستند و رئیس جمهور فرانسه می‌گوید آمریکا از این توافق خارج می‌شود، حرف زدن از مذاکرات جدید آن‌هم با موضوعاتی فراتر و گسترده‌تر از برجام را بی معنا و زیاده‌گویی خواند و گفت: جمهوری اسلامی ایران به هیچ وجه چنین مذاکره‌ای را نخواهد پذیرفت.
وی با تأکید بر اینکه غربی‌ها به دنبال این هستند که عنوان خروج از برجام را بر اقدام ترامپ نگذارند اما با تحریم‌ها و محدویت‌های جدید بتوانند ایران را عقب برانند، به توافق یکجانبه رئیس جمهور فرانسه با ترامپ اشاره کرد و گفت: ما ماه‌ها قبل به وزارت خارجه تذکر داده و گفتیم که وزیر خارجه فرانسه در حال زمینه سازی این پروژه جدید است و از جمله اینکه ایران مذاکره درباره مسائل منطقه‌ای و برنامه موشکی خود را بپذیرد.
حاجی دلیگانی با بیان اینکه اروپایی‌ها و آمریکا در یک راستا حرکت کرده و سناریوهای مختلفی را در قالب نمایش‌های منطقه‌ای بازی می‌کنند، اظهار داشت: برای آنها مهم نیست برجام بماند یا به هم بخورد چون آنچه را می‌خواستند بدست آوردند و عملاً از توافق خارج شده‌اند. حالا می‌خواهند برجام دیگری را به ایران تحمیل کنند، اما کشور نباید از یک سواخ دوبار گزیده شود.
حاجی دلیگانی با اشاره به تکیه زدن مایک پمپئو بر وزارت خارجه آمریکا و دیدار فوری او با وزرای خارجه اروپا برای رایزنی در مورد برجام اضافه کرد: واشنگتن در حال انجام آخرین هماهنگی‌ها با اروپا برای یک موضع مشترک در صورت شکست برجام است تا بتوانند واکنش ایران را مهار کنند و واکنش ایران را به حداقل برسانند، اما این پیچیده کردن فضا مشکلات زیادی را بوجود خواهد آورد و تبعات سیاست جنگ طلبانه و افراطی آنها دامن خوشان را خواهد گرفت.
تقسیم کار آمریکا و اروپا
حسین کنعانی مقدم کارشناس مسائل سیاسی نیز در گفت‌وگو با قدس آنلاین با اشاره به تغییرات در تیم ترامپ از جمله انتصاب مایک پمپئو در وزارت خارجه و جان بولتن در سمت مشاور امنیت‌ملی اظهار داشت: این تغییرات در راستای راهبردی است که رئیس جمهور آمریکا دنبال می‌کند که تعبیر تجارت مرگ نام دارد و اساس آن ایجاد ناامنی و برهم زدن موازنه قدرت در جهان به نفع آمریکاست.
دبیرکل حزب سبز ایران افزود: با توجه به تصویب تحریم‌های جدید حقوق بشری کنگره آمریکا علیه ایران، این کشور تمرکز بر برنامه موشکی، حقوق بشر و سیاست منطقه‌ای ایران را در پکیج جدیدی برای مواجهه دنبال می‌کنند.
کنعانی مقدم با تأکید بر اینکه خروج آمریکا از برجام حتمی است، گفت: آنها تلاش می کند اروپا در برجام بماند. به بیانی آمریکا اقدامات تنبیهی را خود از سر بگیرد و اروپا با اقدامات تشویقی ایران را به پذیرش ادامه تعهدات و محدودیت‌هایش ترغیب کند. بدین ترتیب هزینه‌های این مناقشه نیز به گردن ایران و اروپا خواهد افتاد.
وی اظهار داشت: ماکرون مأموریتش این بود که ترامپ را به ماندن در برجام قانع کند و یا حداقل از به هم خوردن این توافق جلوگیری کند. حالا به نظر می‌رسد به نظر می‌رسد ترامپ از موضع پاره کردن برجام عقب نیشنی کرده ولی ماکرون در مأموریت خود برای نگه داشتن او در این توافق شکست خورده است.
این کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه ما وارد فصل جدیدی از دیپلماسی و مناقشه با آمریکا و غرب می‌شویم که هدف آن تنگ‌تر کردن حلقه محاصره ایران است اضافه کرد: بعید است در کوتاه مدت اروپایی‌ها به دنبال تهدید و تحریم بیشتر ایران باشند. آنها می‌خواهند ایران را متعهد به برجام نگه دارند. چین و روسیه هم می‌توانند از اهرم قدرت خودشان استفاده کنند و جلوی یکه تازی آمریکا را بگیرند. البته این بستگی دارد مسئله شبه جزیره کره، چالش روسیه با ناتو و جنگ تجاری به چین و آمریکا به کجا بینجامد.
نظر شما